Heer Bommel Volledige werken deel 13

Staat: als nieuw
Uitgever: Uitgeverij Panda, Den Haag
Uitgifte: Mar 1992
Matla catalogus: 114.13
ISBN: 9064382131

Aanvullende informatie

Inhoud:

Tom Poes en de knollengaard
Tom Poes en het Slaagsysteem
Heer Bommel en de daadsteller
Tom Poes en de Kniphoed
Tom Poes en de klonters

 

Voorwoord Marten Toonder

Tom Poes en de knollengaard is gemaakt toen de vorm van een verhaal voor mij nog belangrijker was dan de inhoud. Daardoor is het geknoei met heer Bommels stamboom oppervlakkig gebleven. Het idee (van Lodewijk Hartog van Banda) was veelbelovend, maar de uitwerking is te gekunsteld en ook te grof.
Het magische element speelt er wel een rol in, maar in latere jaren zou ik die toch beter hebben gebruikt. Hetzelfde geldt trouwens voor de karakters. Het is duidelijk dat de kenmerken van een aristocratische levenswijze toen nog niet zozeer mijn belangstelling hadden. Een van de oorzaken is waarschijnlijk, dat de getitelde kennissen die ik toen had, beïnvloed waren door de nivellerende uinruimersmentaliteit van de vijftiger jaren, zodat ze een soort 'weg-met-ons' -filosofie ontwikkelden. Die werkt trouwens bij velen tot op heden door. Er zou een heel goed verhaal in kunnen zitten.

Tom Poes en het slaagsysteem berust op de vele ondernemingen die in die tijd lesgaven in de kunst om te slagen in het leven - trucs en foefjes om een goede indruk te maken. Het eigenaardige van die methoden is, dat er zelden of nooit op het vergaren van kennis wordt aangedrongen. In dit verhaal wordt deze mogelijkheid wel gebruikt door de systeemontwerper Slagslager, en omdat heer Bommel de leerling is, kan men zich afvragen of hij ooit zal slagen. Wanneer dit dreigt te gebeuren, ontstaat er dan ook een kortsluiting in zijn tijd. De manier waarop die gebeurt, is niet onaardig - al zeg ik het zelf. Helaas kan ik dat niet zeggen van Heer Bommel en de daadsteller. Het idee is niet zo slecht, maar het vervullen van wensen die alleen maar onheil brengen, is niet nieuw en het denkbeeld heeft weinig diepgang. Bovendien is het hele gegeven onaannemelijk, omdat Kwetal in deze strijd tussen ratio en magie de misplaatste rol van een mechanisch ingenieur gekregen heeft. De psi-factor is in deze geschiedenis nog zwak ontwikkeld.

Tom Poes en de kniphoed heeft een meer gevorderde kant omdat ik hierin het gebrek aan objectiviteit van het bewustzijn heb kunnen gebruiken. Levende wezens aanvaarden niet dat ze zelf krimpen, maar wel dat hun omgeving monsterachtig groeit: er zijn niet te veel mensen op de wereld - er zijn te veel bossen. Alleen de lemmingen schijnen de juiste conclusie te trekken.

Tom Poes en de klonters is in moeilijke omstandigheden ter wereld gekomen. Halverwege het verhaal werd ik op het ziekbed geworpen en hoewel ik van daaruit nog wel mijn best heb gedaan, is het slechts door de hulp. van medewerkers tot een einde gebracht.
Mijn tijdfactor is daardoor in het gedrang gekomen, en de veel gebruikte term 'menswaardig' is in een Bommelverhaal niet op z'n plaats.

Greystones, 27 januari 1992

Afbeeldingen