Heer Bommel Volledige werken deel 10

Staat: als nieuw
Uitgever: Uitgeverij Panda, Den Haag
Uitgifte: Apr 1996
Matla catalogus: 114.10
ISBN: 9064382107

Aanvullende informatie

Inhoud:

Tom Poes en de partenspeler
Tom Poes en het wroeg-wezen
Tom Poes en de schoonschijners
Tom Poes en de gebroeders Weromstuit
Heer Bommel en vriend vijand

 

Voorwoord Marten Toonder

Tom Poes en de Partenspeler
Deze geschiedenis, die zozeer bijdroeg tot de vorming van heer Ollies karakter, doet enigszins gedateerd aan. Ieder geschoold lezertje dat op de hoogte is van de geschriften over meesterspeurders als Hercule Poirot of Sherlock Holrnes zal in deze verhandeling bekende elementen aantreffen. Zij berust dan ook op een oergegeven dat ons leert dat men beter kan worden door het toebrengen van ongemak of leed aan een ander. Het is dan ook geen wonder, dat heer Bommel ook deze zijde van het volle leven heeft leren kennen, voordat hij geheel gevormd was. Hoewel het verhaal zich enigszins traag ontwikkelt, en voor herhaling niet terugschrikt, bereikt het een nieuw dieptepunt wanneer Charles Dickens om de hoek komt kijken, aan de hand van niemand anders dan de heer Zielknijper. Sindsdien heeft deze eervol ontslagen figuur een veelbelovende graad behaald aan een universiteit die onbekend moet blijven, zodat hij in de toekomst nog dikwijls de helpende hand aan heer Ollie heeft kunnen reiken.

Heer Bommel en het wroeg-wezen
Ook dit verhaal berust op een gegeven dat niemand onbekend zal zijn. In aanvulling op het vorige, dat gebaseerd was op de grof trillende werkelijkheid, graaft dit gegeven verder en aarzelt het niet om diep in het zieleieven van onze held te tasten. Hij komt dan ook aan het slot te voorschijn als een gelouterd heer, die zijn wroeging als een nachtvlinder in de duisternis ziet verdwijnen. Hoewel Tom Poes ook hier een belangrijke rol speelt, is het toch heer Bommel zelf, die dit hoogtepunt door zijn geestesgaven weet te bereiken.

Tom Poes en de Schoonschijners
Deze episode toont de karakterontwikkeling van heer Bommel op schokkende wijze. Al in het prille begin is zijn gedachtengang treffend, terwijl de sfeer van een badplaats in de zomer niet gek is weergegeven, al zeg ik het zelf. Vooral de zee komt me pakkend voor, zodat ook heer Ollie er door wordt meegesleept, en op zoek gaat naar een ander klimaat. Dit doet hij door bemiddeling van een sterk verouderd reisbureau, dat door een zonderling gedreven wordt. Maar daardoor maakt hij kennis met een maatschappij waarin aanpassing het enige middel is om te overleven. Dat is een heel nuttige ervaring, waarin tijd geen rol speelt, omdat zij gebaseerd is op een manier van samenleving die in alle tijden een grote plaats heeft ingenomen, zonder dat men er bij stil heeft gestaan. Dat gebeurt dus hier, maar niemand hoeft het zich aan te trekken omdat het zo'n verouderd reisbureau is. Tegenwoordig staat men er bij stil door het ingrijpen van media.

Tom Poes en de gebroeders Weeromstuit
Een eenvoudige geschiedenis waarin het goede en het kwade om beurten zegevieren, zoals de dagelijkse realiteit ons leert. Door vermoeidheid van alle hoofdfiguren wordt tenslotte een verzadigingsgraad bereikt, die slechts mogelijk is omdat heer Bommel een heer is.

Heer Bommel en vriend Vijand
Dit verslag treedt enigszins buiten de oevers van heer Ollies ontwikkeling, omdat het gebaseerd is op de hedendaagse werkelijkheid. Of hedendaagse? Het is dat eens geweest, en dat maakt het bespreken ervan zeer netelig. Het is me duidelijk geworden, dat heer Bommel in die zogenaamde werkelijkheid zonder begrip zal rondlo- pen, zoals we dat allemaal doen - en daar wordt niemand wijzer van. Iedereen weet dat een beetje bom zijn gewicht in goud waard is. Eerste klas bommen worden door de knapste koppen van onze beschaving samengesteld, welke koppen geen gezicht hebben. En dat kunstenaars op zolderkamers wonen is ook geen nieuwtje. Het ligt voor de hand, dat kunstlievende stedebouwkundigen dan ook volstaan met het bouwen van zolderkamers voor artisten. Uiteindelijk draait deze historie om de altijd actuele vraag: 'Is de bom waarmee iemand beschoten wordt, eigendom van de beschotene?' En ook: 'Is degene die beschoten wordt, te beschouwen als een vijand?'
Dit zijn vragen waarover geschoolde diplomaten zich het hoofd breken. Heer Bommel kan hierover niet geraadpleegd worden. Met politiek laat hij zich niet in, zodat dit een misplaatst verslag van zijn ontwikkeling is.

Greystones, 25 januari 1996

Afbeeldingen